DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ
Domates ılık ve sıcak iklim sebzesidir.Soğuklardan çok zarar görür.Sıcaklık eksi 2-3 C ye düştüğünde bitki
tamamen ölebilir.Gereğinden fazla sıcaklık ve nem ise bitkide hastalıkların ortaya çıkmasına neden
olabilir.Sıcak ve kuru rüzgarlarda,fazla miktarlarda çiçek dökülmesine sebep olabilir.
Domateslerde normal bir gelişmenin meydana gelebilmesi için,sıcaklığın en az 16-19°C’ lerde olması
gerekir.Sıcaklık 13°C’ nin altına düştüğünde olgunlaşmanın geciktiği ve ürün miktarının çok azaldığı
tespit edilmiştir.Domates çiçek tozları 10°C ve daha yukarı derecelerde en iyi olarak 27°C civarında
istenilen şekilde döllenme yapabilmektedir.Yüksek sıcaklıklarda bitki döllenme yeteneğini ve
gelişmesini kaybetmektedir.
Derin, geçirgen su tutma kabiliyeti iyi humus ve besin maddelerince zengin tınlı toprakları sever.
Kumlu-tınlı topraklarda erken ürün verir. Çorağa oldukça dayanıklıdır.En uygun toprak reaksiyonu PH 6,5
civarındadır.
Kışlık sebzelerden sonra domates ekilebilir.Aynı alanda art arda domates veya aynı familyadan olan biber ve
patlıcanın yetiştiriciliği yapılmamalıdır.Bunların üst üste tarımı yapılması halinde,aynı kök bölgesindeki
aynı besin maddelerini tüketecekleri için toprağın zayıf düşmesine neden olurlar.
Ayrıca hastalık ve zararlıların artmasına yol açarlar. Domates dikilen yere en az 5 yıl domates
dikilmemelidir.3-5 yıllık münavebe programı yapılmalıdır. Ekim nöbetine girebilecek bitkiler
hıyar,baklagiller,lahanagiller,havuç,ıspanak gibi bitkilerdir.
Domates bitkisi derin köklü bir bitki olduğu için toprağın derin sürülmesi gerekir.Sürümle birlikte dekara 2-
4 ton yanmış ahır gübresi atmak faydalı olur. Sonra kesekler kırılıp tırmıkla düzeltilerek toprak dikime hazır
hale getirilir.
•Tohumlar kasalara ekilir ve çimlendirilir.
•Fideler 5-6 yaprak olunca yerlerine şaşırtılabilir.
•Dikimden sonra can suyu mutlaka verilmelidir.
•Dikimden 3-4 gün sonra tutmayan fideler yenilenir.
Fide dikimi ilkbahar don tehlikesinin tamamen kalktığı zaman yapılmalıdır.Tarlaya dikimde çiçek açmış
veya meyve tutmuş domates fideleri dikilmemelidir.Bu gibi fidelerin gelişmeleri yavaş olup,bodur kalır ve
verimleri düşüktür.Dikim akşama doğru yapılmalıdır.
•Fideler güneş altında bekletilmemelidir.
•Domates yetiştiriciliğinde sıra arası ve sıra üzeri aralıkları,çeşidin sırık veya yer(oturak)çeşidi olmasına
göre değişir.
•Sırık çeşitlerde sıra arası 60-80 cm,sıra üzeri 50-60 cm,yer çeşitlerinde sıra arası 100-120cm,sıra üzeri
4050cm’dir.
Sulama yapılırken suyun bitkinin yapraklarına değmemesine özen gösterilmeli yoksa yapraklar çamurlanır ve
hastalığa yakalanması kolaylaşır.
Domates yetiştiriciliğinde bitkiler üzerinde ilk meyveler görülünceye kadar fazla sulamadan kaçınmalıdır.
Bu devreye kadar çapa yapılır. İlk meyveler görüldükten sonra sulama önem kazanır. Mevcut şartlara göre
uygun periyotlarla yeteri kadar sulama yapılmalıdır. Hasat başladıktan sonra pratik olarak her toplamadan
sonra su verilmelidir.
Sulama yapılırken suyun bitkinin yapraklarına değmemesine özen gösterilmeli yoksa yapraklar çamurlanır
ve hastalığa yakalanması kolaylaşır.
Fideler esas yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yaklaşık 2 hafta sonra çapa yapılır. Birinci
çapadan 2 hafta sonra ikinci çapa yapılır.Yabancı otlar yok edilir. Kaymak tabakası kırılır ve toprağı
havalandırmak topraktaki rutubeti korumak amacıyla sıra aralarında birkaç defa çapa yapmak çok
faydalıdır. Çapalama sırasında boğaz doldurma işlemi de yapılır.
Gövde ile yan dalların birleştiği yerde oluşan sürgünlerin alınmasına koltuk alma denir.İlk koltuk alma bitkilere herek
verildiğinde başlar ve gerektikçe tekrarlanır.
Koltuk Almanın Yararları:
•Olgunlaşma daha erken başlar.
•Az sayıda fakat daha iri ve daha düzgün meyveler elde edilir.
Sırık çeşitlerde uygulanan bir yöntemdir.Bırakılması istenen son salkımın iki yaprak üzerinden bitkinin tepe
sürgününün koparılmasına uç alma denir.
Dal ucunda çiçeklenme devam ediyorsa 6-7.meyveden sonra dal ucu kesilir.Bu işlem iri çeşitlerde
yapılır.Çok ufak çeşitlerde yapılmaz.Alt yaprak temizliği:İlk meyve kızarmaya başladığı zaman onun
altındaki yapraklar,dallar gövdeden temizlenir
